Assalomu aleykum qadrli o’quvchilar. Bugundan boshlab saytimizda SQL tarkibiy so’rovlar tilini o’rganishni boshlaymiz. Har kuni bitta darslik chop etishga harakat qilib boramiz, saytimizga obuna bo’lib bizni kuzatib boring.

SQL – bu ma’lumotlar bazasi ma’lumotlarini olish va boshqarish uchun mo’ljallangan ma’lumotlar bazasi kompyuter tili. SQL (Structured Query Language) tarkibiy so’rovlar tilini anglatadi. Ushbu qo’llanma sizga SQL-ni tezda boshlashga imkon beradi. SQL haqida asosiy tushuncha va uning qanday ishlashini his qilish uchun zarur bo’lgan ko’pgina mavzularni o’z ichiga oladi.

SQLni nima uchun o’rganish kerak?

SQL – bu tuzilmaviy so’rovlar tili bo’lib, u relatsion ma’lumotlar bazasida saqlanadigan ma’lumotlarni saqlash, boshqarish va olish uchun kompyuter tili hisoblanadi.

SQL – Relational Database System uchun standart til. MySQL, MS Access, Oracle, Sybase, Informix, Postgres va SQL Server kabi barcha ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (RDMS) standart ma’lumotlar bazasi tili sifatida SQL-dan foydalanadilar.

Shuningdek, ular turli lahjalardan foydalanmoqdalar, masalan –

• T-SQL-dan foydalanib MS SQL Server,
• PL / SQL foydalanuvchi Oracle,
• SQL-ning MS Access versiyasi JET SQL (mahalliy format) deb nomlanadi.

SQL ilovalari

Yuqorida aytib o’tilganidek, SQL ma’lumotlar bazalarida eng ko’p ishlatiladigan so’rovlar tillaridan biridir. Men bu yerda ularning bir nechtasini sanab o’tmoqchiman:

• Foydalanuvchilarga ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlaridagi ma’lumotlarga kirishga ruxsat beradi.
• Foydalanuvchilarga ma’lumotlarni tasvirlashga imkon beradi.
• Foydalanuvchilarga ma’lumotlar bazasidagi ma’lumotlarni aniqlash va ularni boshqarishga imkon beradi.
• SQL modullari, kutubxonalari va pre-kompilyatorlaridan foydalanib, boshqa tillarda ichki joylashga ruxsat beradi.
• Foydalanuvchilarga ma’lumotlar bazalari va jadvallarni yaratish va tushirishga (yo’qotishga) ruxsat beradi.
• Foydalanuvchilarga ma’lumotlar bazasida ko’rish, saqlanadigan protsedura, funktsiyalarni yaratishga imkon beradi.
• Foydalanuvchilarga jadvallar, protseduralar va ko’rinishlar (view) bo’yicha ruxsatlarni o’rnatish uchun ruxsat beradi.

Tomoshabinlar

Ushbu SQL qo’llanma yangi boshlanuvchilar uchun SQL tillari bilan bog’liq asosiy va ilg’or tushunchalarni tushunishga yordam berish uchun tayyorlangan. Ushbu qo’llanma sizga mos misollar bilan birga SQL-ning turli tarkibiy qismlari to’g’risida etarlicha tushuncha beradi.

Talablar

Ushbu qo’llanmada keltirilgan turli xil misollar bilan amaliyotni boshlashdan oldin, ma’lumotlar bazasi, xususan, RDBMS nima ekanligini va kompyuter dasturlash tili nima ekanligini oldindan bilasiz deb o’ylayman.